POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO – SPORTOWE W RC
POLSKÁ SPOLEČNOST TURISTICKO – SPORTOVNÍ V ČR

25 czerwca 2025 Spacer śladami karwińskich kopalń poprowadzi Piotr Twardzik (739 071 345), w wspomnieniach o kopalniach wesprą go dawni pracownicy Kopalni Armii Czechosłowackiej.

Spacer rozpocznie się na cmentarzu w Karwinie – Doły (przystanek autob. Karviná-Doly, Šikmý kostel), gdzie znajdują się pomniki tragicznie zmarłych w katastrofach górniczych górników. Odwiedzimy odnowiony grób Celestyna Racka. Potem udamy się w kierunku kopalni Henryk/Jindřich koło Barteczkowych stawów. Następnie przejdziemy obok poniżej wymienionych opłoconych starych szybów, obok kapliczki upamiętniającej tragedię górniczą z 14. 6. 1894, Dojdziemy do tylnej bramy areału likwidowanej kopalni Jan-Karol. Na podstawie zezwolenia organizacji Diamo, która przeprowadza likwidację tej kopalni przejdziemy koło niektórych objektów tej kopalni do przystanku autubusowego Karvina-Doly, důl ČSA.

Za datę powstania Kopalni Armii Czechosłowackiej /  Důl CSA uważa się rok 1856, kiedy to były założone szyby Jindřich i Františka a sama nazwa Velkodůl ČSA powstała po połączeniu Kopalni Jindřich, Františka, Hlubina i Jan – Karol 31.12.1951. W roku 1995 na podstawie decyzji kierownictwa OKD przyłączono do Kopalni CSA również Kopalnię Doubrava. Powstały tzv. Skupinove doly. (ČSA-Doubrava, Dukla-Lazy-František, Paskov-Stařič). Eksploatacja na poszczególnych kopalniach Velkodolu ČSA była stopniowo wygaszana: Hlubina w roku 1963, Františka v roku 1964, Jindřich w roku 1995 a Jan-Karol w lutym roku 2021. W areału kopalni Jan-Karol była też sortownia (úpravna) i Ciepłownia Dalkia CR. 

Kopalnia Henryk / Jindřich była założona w roku 1856 a czynną kopalnią była  dopiero w latach 1865 – 1995. W ciągu swojej działalności miała nazwy Kopalnia nr.VI czy też kopalnia Gabzdyl. Kopalnia Jindřich była własnością rodu Larischów aż do upaństwowienia w roku 1945.  Dla swoich pracowników kopalnia zbudowała kolonie – U větrní jámy Jindřich (dla urzędników), Na Jindřišce (dla górników) i Červenou kolonii (jak dla urzędników tak i górników). Samodzielną kopalnią był Jindřich do roku 1951. W roku 1995 eksploatacja została zakończona i stopniowo dochodziło do likwidacji kopalni Jindřich. Szyby były zasypane a systém wentylacyjny przeprowadzony na kop. Doubrava. Na powierzchni pozostał tylko komin, który był ogłoszony za pamiątkę kulturalną i nie wolno go było zburzyć.

Kopalnia Franciszka / Františka, była tak samo założona rodem Laryschów w roku 1856  w pobliżu Barteczkowych Stawów. Mieniła też swoje nazwy – była to najpierw nazwa Jama nr. XVII, potem Strojni jama. Definitywną nazwę otrzymała kop. Františka w roku 1884. Eksploatacja była na tej kopalni zakończona w roku 1965. W połowie roku 1894 doszło do wielkiego nieszczęścia górniczego – do wybuchu spowodowanego prawdpod. robotami strzałowymi. Zginęło wtedy 235 górników. Zginęli i ratownicy m.in. Celestyn Racek z Wieliczki o krórym pisał G. Morcinek w Czarnej Julce. Jego grób znajduje się na cmentarzu w Karwinie-Doły. Fedrowanie po wybuchu wznowiono dopiero początkiem roku 1895

Kopalnia Hlubina (Tiefbauschacht) została założona hrabią Larischem w roku 1867 u podnóża kopca Ptacznik. Miała trzy szyby. Pierwotna nazwa była Hlavni , w roku 1871 zmieniono nazwę na Tiefbauschacht. V 1894 kopalnia była dotknięta wybuchem na Franciszce 14.6.1894. Górnicy mieszkali w koloniach Grauerova i Pohraniční. W roku 1951 była Hlubina dołączona do kopalni CSA a w roku 1963 zakończyła swoją działalność i została zlikwidowana łącznie z obiektami na powierzchni.

W całym areału pomiędzy byłą kopalnią Jindřich i obecną kopalnią Jan-Karol możemy w  gąszczach drzew i krzaków odnaleźć miejsca szybów tych kopalń. Są one otoczona płotem z opisem tego szybu. Po za tym widnieje tam kominek, z którego odprowadzane sę gazy, przede wszystim metan. Na początku 90-lat minionego stulecia doszło do wybuchu metanu w domku rodzinnym u byłej kop. Hugo w Ostrawie, kilka dni potem i w pasażu mostów frýdlantských w Ostrawie a w roku 1998 metan wybuchł domku rodzinnym w osadzie Liszczyna w Ostrawie. Na podstawie tych wydarzeń przeprowadzono zmapowanie starych szybów w OKD i nakazano je opłocić i regularnie kontrolować wyciek ewent metanu i zabezpieczenie opłocenia. 

W razie deszczowej pogody polecane jest nieprzemakalne obuwie.